Onderzoekers van het Rwanda Biomedical Centre en het Instituut voor Tropische Geneeskunde (ITG) in Antwerpen hebben een probleem ontdekt met de test die moet aantonen of een tuberculosepatiënt al dan niet lijdt aan een resistente vorm van de infectieziekte. "De helft van deze tests bij patiënten besmet met resistente tbc gaven een vals-positief resultaat waardoor deze patiënten niet de juiste behandeling kregen."
Tuberculose (tbc) is wereldwijd de meest dodelijke infectieziekte, met jaarlijks 1,5 miljoen sterfgevallen. Het meest effectieve medicijn tegen tbc is rifampicine, maar een aantal tbc-stammen zijn resistent geworden tegen dit middel. Daarom is het belangrijk om zo vroeg mogelijk te testen of de stam die een patiënt geïnfecteerd heeft rifampicin e-resistent is.
Een promovendus aan het ITG ontdekte een ernstig probleem met Xpert MTB/RIF, een test die de diagnose van rifampicine-resistentie de afgelopen tien jaar sterk vereenvoudigd heeft. Claude Semuto, onderzoeker bij het Nationale TBC-referentielaboratorium in Rwanda toonde aan dat de helft van de patiënten gediagnosticeerd met een resistente stam eigenlijk wel behandeld konden worden met rifampicine. De foute diagnose leidde tot een 'tweedelijns' antibioticabehandeling van langere duur, met medicijnen met hogere toxiciteit. De fout kwam voor bij patiënten met weinig bacteriën in hun sputum, het slijm dat wordt opgehoest bij een luchtweginfectie.
Door deze ontdekking paste het nationale tbc-bestrijdingsprogramma in Rwanda zijn diagnose aan. Als een patiënt met weinig bacteriën wordt gediagnosticeerd met rifampicine-resistentie, worden er bijkomende testen uitgevoerd die dit soort resistentie bevestigen of uitsluiten. Pas daarna wordt de gepaste therapie opgestart. Er werd ook overgeschakeld op een recent verbeterde versie van de Xpert-test.
"Ik hoop dat onderzoekers die zich in andere landen bezighouden met tbc-bestrijding dringend zullen controleren of ze soortgelijke vals-positieve resistentieresultaten bekomen", zegt Claude Semuto. In Rwanda zal nu de impact van de gewijzigde methode verder onderzocht worden.
