Enerzijds zegt de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) dat de omikronvariant van het coronavirus en groot wereldwijd risico vormt waar landen zich goed op moeten voorbereiden, anderzijds roept vaccinoloog Pierre Van Damme (UA) op om niet te hard van stapel te lopen. Een dubbele boodschap. Hoe moeten we die begrijpen?

"Uitbraken van de nieuwe variant kunnen grote gevolgen hebben", waarschuwt de WHO. De organisatie benadrukt ook de vele onzekerheden die nog bestaan rond het gevaar en de besmettelijkheid van de variant.

"De nieuwe variant heeft een niet eerder geziene hoeveelheid mutaties die zorgelijk zijn voor het verloop van de pandemie", aldus de WHO. "Het wereldwijde risico met deze nieuwe variant hebben wij ingeschat op erg hoog."

De VN-organisatie heeft lidstaten geadviseerd het vaccinatieproces te versnellen om meer mensen te beschermen tegen het coronavirus. Het is de verwachting van de WHO dat ingeënte mensen nog steeds ziek kunnen worden met de nieuwe variant, maar dat het ziekteverloop minder ernstig zal zijn, net als met oudere varianten. "Tot op vandaag is er nog geen enkel overlijden gemeld dat gelinkt kan worden aan de nieuwe variant", klinkt het toch al iets minder alarmerend.

Drie basisvragen

“Laten we niet in doemdenken vervallen over omikron”, is dan weer de basislijn die Prof. Pierre Van Damme aanhoudt. In Gazet Van Antwerpen geeft hij specifiek aan dat we eerst een antowoord moeten kennen op drie basisvragen vooraleer we een oordeel kunnen vellen over het risicogehalte. Die vragen luiden: hoe besmettelijk is de nieuwe variant? Hoe ziekteverwekkend is omikron? En hoe resistent zal het virus zijn tegen de huidige vaccins? Van Damme verwijst alvast naar het op het eerste gezicht relatief mild ziektebeeld dat Zuid-Afrikaanse artsen signaleren. Symptomen doen eerder denken aan griep, althans bij jongeren. “Hoe het met ouderen zit, dat is nog onduidelijk.”

Tijd kopen

De vaccinoloog staat achter een tijdelijk inreisverbod om tijd te kopen, naast de strikte opvolging van de huidige maatregelen. Verrast door de nieuwe variant is hij overigens allerminst omdat dit virus kan blijven muteren, net als het griepvirus. Zuid-Afrika is trouwens een ideale voedingsbodem wegens het lage vaccinatiepercentage.

Op termijn ziet hij zelfs een sprankeltje hoop omdat virussen zoals bekend eerder de neiging hebben om te evolueren naar meer besmettelijk, niet naar meer ziekteverwekkend. Al blijft dat laatste een uitspraak onder voorbehoud.

Nog hoop geven ons de boosterresultaten en een perspectief op een ‘gebruiksvriendelijkere’ vaccintoediening die ontwikkeld wordt – via de huid met name.

En Van Damme besluit dat we hopelijk evolueren naar een situatie waarin we sowieso met het virus moeten blijven leven zoals we dat al jaren doen met de klassieke wintercoronavirussen waarvoor we in principe een veel minder hoge prijs betalen in de vorm van een gewone winterverkoudheid.