De gemiddelde inwoner van Vlaanderen blijft dertien maanden minder lang gezond door blootstelling aan fijnstof. Dat leren nieuwe cijfers van Statistiek Vlaanderen.

Het cijfer werd berekend voor 2019. In dat jaar gingen in het Vlaams Gewest potentieel 134 gezonde levensjaren verloren per 10.000 inwoners door de impact van fijn stof. Omgerekend naar de gevolgen op de volledige levensduur van de bevolking - bij een gemiddelde levensverwachting van 82,3 jaar - betekent dit dat elke inwoner geconfronteerd wordt met 1,1 potentieel verloren gezond levensjaar. Anders gesteld:  "Dat betekent dat de gemiddelde inwoner 13 maanden minder lang gezond blijft door blootstelling aan fijnstof." De berekening gaat uit van een levenslange blootstelling aan de huidige verontreinigingsniveaus.

Het aantal verloren gezonde levensjaren door blootstelling aan fijnstof per 10.000 inwoners daalde wel tussen 2005 en 2019. In 2005 gingen nog 219 potentieel gezonde levensjaren verloren. In 2009 dook het cijfer net onder de 200, om in 2015 af te klokken op 147. Een verminderde uitstoot van luchtverontreinigende stoffen kan die daling verklaren mogelijk verklaren, net als gunstige meteorologische omstandigheden.

Vooral blootstelling op de lange termijn aan fijnstofdeeltjes met een diameter kleiner dan 2,5 micrometer (PM 2,5) heeft een gezondheidsimpact (zowat 84 procent van de totale gezondheidsimpact van fijn stof in 2019). "Het merendeel komt door vroegtijdige sterfte, maar ook een verhoogd voorkomen van astma en longkanker spelen daarin een belangrijke rol", aldus de Vlaamse statistiekdienst. 

Fijnstof komt onder meer vrij in het verkeer. Vooral dieselmotoren stoten fijn stof uit, maar ook bandenslijtage of remmen veroorzaakt fijn stof. Ook in de industrie kan het vrijkomen, net als bij gezinnen die de houtkachel of open haard aansteken.