Twee recente congressen boden Hilde Deneyer, voorzitter van het Brabants Apothekers Forum (BAF), wereldwijde inzichten over 'geintegreerde zorg'. Wat heeft ze onthouden? Wat stelt ze vast? En wat geeft ze graag mee?

"Geïntegreerde zorg beheerste de laatste weken nóg meer mijn agenda dan anders. Tussen 22 en 24 april ging het jaarlijkse ICIC congres door, ditmaal in het beklijvende Belfast. En onder het Belgische voorzitterschap van de Raad van de Europese Unie, bood de conferentie “Integrating Care, Strengthening Communities: The Data Connection” op 2 en 3 mei in Leuven tevens bijkomende beschouwingen. Het werden rijkgevulde dagen met heel veel wereldwijde inzichten over “geïntegreerde zorg” en boeiende  discussies over het hoe en waarom van ‘Integrated Care’, met vooral veel aanbevelingen voor een toekomstige duurzame aanpak."

"Wat heb ik onthouden?  

1. Het afstemmen van politieke ambities en implementatie van projecten en strategieën loopt niet altijd gesmeerd en brengt de nood naar boven voor een meer gealigneerde aanpak.
2. Nationaal of regionaal kan men wel bakens uitzetten en/of generieke projecten voorstellen, maar die  houden vaak geen rekening met de lokale verschillen en dynamieken. Projectaanpak op maat is hard nodig. Het beleidskader dient daarbij echter voldoende vrijheidsgraden te voorzien voor de lokale gedrevenheid en mag niet bureaucratisch worden ingevuld. ‘Lokale aanpak is hard nodig.’
3. Ondanks de vele mondiale inspanningen circuleert er vandaag nog steeds meer financieel potentieel in de ziekenhuizen en blijft de eerste lijn voortdurend op zoek naar middelen om de shift van een reactief naar kwalitatief pro-actief gezondheidsbeleid te kunnen realiseren. De concrete toepassing van population health management op het terrein is daarbij een belangrijke hefboom.
4. ‘Stop het projecthoppen’: er is nood aan een kader voor duurzame innovatie. Het succes en de impact van geïntegreerde zorg projecten geeft aan, dat er moet nagedacht worden over een ànder design, waarbij regelluwte en nieuwe financieringsvormen (afbouw prestatiegericht gezondheidsmodel naar meer forfaitarisering), de verandering kunnen stuwen en versnellen. Belangrijk aandachtspunt: reeds van in het begin van de innovatiefase moet de verduurzaming en inbedding reeds worden meegenomen. 'Er is nood aan een kader voor duurzame innovatie.’
5. Realistische en gedeelde  verwachtingen zijn essentieel om een geïntegreerde zorg aanpak te faciliteren.
6. Verbinding en vertrouwen zijn sleutelwoorden. Je kan elkaars taal immers maar begrijpen als je samen communiceert. Gemeenschappelijke taal vloeit dan ook voort uit het samen communiceren.
7. Gedeeld en inspirerend  leiderschap is  een absolute must nodig om deze beweging verder mogelijk te maken en te faciliteren.
8. Geavanceerde data analyse en Populatie Health Management zijn belangrijke ‘drivers’ om lokale en regionale niveaus beter te integreren en op deze manier burger en patiënt de meest kwaliteitsvolle zorg te garanderen."   

"Wat stel ik vast?

1. Eind 2024 lopen federaal de 11 ‘Samenwerkingsverbanden Geïntegreerde Zorg’ af. Het vervolg, via het 'Interfederaal plan Geïntegreerde Zorg’ als gangmaker voor verdere hervorming, op 8 november 2023 ondertekend door de federale regering én de regio’s, zet daarbij de bakens uit voor een hoopvolle toekomst. De verwachting echter dat de inzichten van de samenwerkingsverbanden die intussen al 6 jaar lopen, zomaar in de eerstelijnszones kunnen worden ingekanteld, lijkt me niet realistisch/iets te optimistisch geformuleerd?
2. Op Vlaams niveau heeft men enorm geïnvesteerd in de verdere uitbouw van de eerste lijn met o.a. het besluit over de organisatie van de eerstelijnszorg voor de persoon met een zorg- en ondersteuningsnood. Dit besluit bevat de grote werkingsprincipes, kaders en fasen om persoons- en doelgerichte zorg te realiseren. Deze kaders zullen de komende maanden en jaren van groot belang zijn, bijvoorbeeld in de concretisering van de afspraken gemaakt in het Interfederaal Plan Geïntegreerde Zorg, de uitvoering van de pilootprojecten Alivia, de verdere vormgeving van Alivia, de reorganisatie van de palliatieve zorg in Vlaanderen, het vormgeven van de ondersteuningsopdracht van VIVEL en de zorgraden, … ‘Dit besluit biedt heel veel mogelijkheden. Het belangrijkste wat ik hierover onthoud, is dat men echt kijkt naar de levensdoelen van de burger en de patiënt. Om dit te kunnen doen, is het uiteraard noodzakelijk dat mensen hun weg vinden in toch wel een doolhof van ons zorg- en welzijnssysteem.’
3. Daarnaast  constateer ik ook, dat de betrokkenheid van de individuele zorgverstrekker hierin nog zeer beperkt blijft. Op het terrein vecht men immers de ‘War for talent’ uit en is men naarstig op zoek naar geregulariseerde, maar toepasbare functie differentiatie om het hoofd te kunnen bieden aan de verhoogde zorgvraag van de patiënt en zijn mantelzorger in de ambulante setting. 

"Wat geef ik graag mee?  

Geïntegreerde zorg in all policies and politics! We staan op 2 weken voor de verkiezingen. Mijn boodschap aan de huidige én toekomstige politieke leiders: neem aub “geïntegreerde zorg en denken” mee op in jullie politieke ambities. Geïntegreerde zorg is niet mogelijk zonder geïntegreerd beleid! Erover praten alleen is niet meer voldoende. Actie is absoluut noodzakelijk nu, alleen op déze manier kunnen we de enorme uitdagingen die op ons afkomen, mogelijk het hoofd bieden. Integrated Care is in all policies and politics: Hoog Tijd!"