Acht op tien zorgorganisaties kampen vandaag met een nijpend personeelstekort. Ook apotheken worden er hard door getroffen. Sommige collega’s zullen hun apotheek voor de eerste keer moeten sluiten omdat ze geen apotheker vinden die hen kan vervangen tijdens de vakantie.

Cijfers die perfect overeenkomen met de situatie zoals apothekers ze beschreven in onze grote enquête (Farma-Sfeer nr. 271). In de enquête gaf 60% van de apothekers aan moeite te hebben met het aanwerven van personeel (assistent of apotheker). Nog uit de enquête bleek dat apothekers duidelijke tekenen van vermoeidheid vertonen. Dat voedt de angst dat apothekers het beroep zullen verlaten en andere horizonten gaan opzoeken. Dat kan op zijn beurt op langere termijn leiden tot een tekort aan apothekers.

Een gebrek aan personeel voor de feestdagen
Op jobwebsites en op de website van de APB staan tientallen advertenties waarin op zoek wordt gegaan naar beschikbare apothekers en naar assistenten “voor een vervanging van één dag per week”, “gedurende 15 dagen tijdens de grote vakantie in juli of augustus” of “omwille van een verminderde activiteit voorafgaand aan een pensionering waarbij gezocht wordt naar een vervanger gedurende twee dagen per week”.

De meeste vragen worden moeilijk (of helemaal niet) ingevuld, bevestigt APB-woordvoerder Nicolas Echement: “De toestand krijg onze volle aandacht. Het probleem bestaat zowel in het noorden als het zuiden van het land. We horen steeds meer confraters die voor het eerst hun apotheek zullen moeten sluiten omdat ze tijdens de vakantie geen apotheker vinden om hen te vervangen. Dit is een probleem dat ons echt zorgen baart.”

Geconfronteerd met deze situatie, blijft de APB niet werkloos toekijken, maar onderzoekt de organisatie het probleem grondig. Voorlopig is er echter geen vooropgezet plan om de problematiek aan te pakken: “We willen een onderbouwd beeld krijgen en hebben momenteel geen precieze cijfers over het aantal apothekers dat er te kort is voor het hele land.”

In Brussel bevestigt Julien Jehaes, apotheker en covoorzitter van de Apothekersvereniging van Brussel “dat er een reëel gebrek aan personeel is voor de officina’s en dat meerdere apotheken op zoek zijn naar vervangers”.

Prioriteit, anticipatie
Hoewel niet alle apotheken het probleem ondervinden, neemt hun aantal wel toe. Voor mevrouw Tellier, apotheker in Sint-Lambrechts-Woluwe, blijft de situatie beheersbaar: “We hebben geanticipeerd en ondervinden momenteel geen personeelsprobleem.” Ook volgens Pierre Wagner, apotheker in de provincie Luik, is anticipatie het sleutelwoord. Hij is wel begaan met zijn collega’s: “Ik ken er meerdere die zoeken en niet vinden. Dit is echt een probleem.” De oorzaak van het probleem is volgens hem niet ver te zoeken: “We hebben steeds meer personeel nodig om hetzelfde werk te doen. Het elektronisch voorschrift biedt geen soelaas. Soms moet je 20 minuten uittrekken voor een patiënt omdat hij geen voorschrift bij zich heeft. Ik had net weer een 90-jarige patiënt die niet wist wat hij kwam halen. Uiteraard namen we de tijd om hem alles uit te leggen. Maar in die tijdspanne hebben we andere apothekers of assistenten nodig om zich om de andere patiënten te bekommeren.”

Omdat hij voorzag dat er een tekort zou zijn, anticipeerde hij er al op voor de vakantieperiode. “Ik ben al wat ouder en wil genoeg personeel hebben. Maar het klopt dat ik collega’s hoor zeggen dat ze problemen hebben voor de vakantie. Vinden ze niemand dan sluiten ze hun apotheek 10 of 15 dagen om op vakantie te gaan.”

Enkele dagen sluiten
Geconfronteerd met deze punctuele tekorten, moesten sommige apotheken al een dag of een week sluiten, bevestigt Olivier Delaere, CEO van Febelco : “Dit is een echt probleem. We moesten een apotheek tijdelijk sluiten. Een andere apotheek sloten we enkele dagen waarvan we gebruik maakten om enkele werken uit te voeren. Ik steek niet onder stoelen of banken dat we ons grote zorgen maken voor de komende vakantiemaanden. Apothekers vertellen ons dat ze in plaats van na te denken over vervanging, eerder denken aan het sluiten van hun apotheek wanneer ze een week of 10 dagen op vakantie vertrekken. We volgen de situatie op de voet.”

Goed nieuws voor vervangende apothekers
Deze zorgwekkende situatie biedt een buitenkans voor vervangende apothekers. In Brussel kan Fabienne De Wolf, een zelfstandige apotheker die haar apotheek al lang geleden verkocht, zelf kiezen waar ze wil werken: “Ik hoef niet eens reclame te maken. Ik ga naar apothekers die ik ken en waar een vriendelijk team aanwezig is. Ik kan niet op alle verzoeken ingaan. Wanneer ik met andere apothekers praat, vertellen ze me dat ze het erg moeilijk hebben. Het beroep is sterk geëvolueerd en ik ken apothekers die de overstap hebben gezet naar de farmaceutische industrie.” Een mening die bevestigd wordt door Olivier Delaere: “We zien steeds meer apothekers vertrekken naar farmaceutische bedrijven.”

Te kort

Apotheker Charles Ronlez, voormalig voorzitter van de APB (Lid van de raad van bestuur van Recipe), meent dat het tekort wordt veroorzaakt door 2 specifieke aspecten: de evolutie van de praktijk en nieuwe technologische ontwikkelingen. “Net zoals artsen niet meer van 7 uur ’s ochtends tot 10 uur ’s avonds werken, passen ook apothekers hun werkuren aan. Dat vraagt een andere organisatie van het personeel in de apotheek en de inzet van meer apothekers en assistenten. Apothekers willen ook meer tijd doorbrengen met hun kinderen en hun familie. Ze willen meer levenskwaliteit.”

Het andere aspect dat Ronlez aanhaalt, is de informatisering en meer bepaald het elektronisch voorschrift. “Op sommige vlakken betekent het een vooruitgang, maar het vraagt meer tijd van de apotheker of zijn assistent. We besteden meer tijd aan patiënten, vooral aan chronische patiënten.”

Hij kijkt wel enigszins rooskleurig naar de toekomst. “De invoering van de numerus clausus voor artsen leidde ertoe dat studenten overstapten naar de opleiding farmacie. Deze nieuwe apothekers kozen echter niet voor een eigen officina, maar zochten een job in de industrie, in een ziekenhuisapotheek of bij biotech-bedrijven. We verwachten wel dat er de komende jaren meer apothekers zullen bijkomen omdat er veel studenten zijn ingeschreven aan de universiteiten. Over een jaar of twee zou het de goede richting moeten uitgaan.”