"PCR-testen blijven de gouden standaard in het testbeleid, omdat zij het meest betrouwbaar zijn, maar dankzij nieuwe wetenschappelijke technieken kunnen we ook met nieuwe technieken aan de slag gaan." Dat heeft coronacommissaris Pedro Facon verklaard op de persconferentie van Sciensano en het Crisiscentrum.

Een taskforce testing onder leiding van professor klinische biologie Herman Goossens werkt al een tijdje aan een nieuwe teststrategie. Het gaat om een interfederale taskforce, waarbij alle overheden van het land betrokken zijn, net zoals mensen uit het werkveld en wetenschappers. Goossens gaf samen met Facon uitleg over die teststrategie.

Snelle antigeentests zijn bij personen die symptomen vertonen, bijna net zo betrouwbaar als de PCR-testen, stelden ze. Voorwaarde is wel dat die sneltests binnen de eerste vijf dagen na het optreden van de symptomen worden afgenomen. "Het is uiteraard ook belangrijk dat de testen goed worden afgenomen, door geschoold personeel en in een geschikte omgeving die de veiligheid van alle betrokken garandeert", aldus Facon nog.

Betrouwbaarheidslijst

Het federaal geneesmiddelenagentschap FAGG werkt aan een lijst met de testen die het meest betrouwbaar zijn.

Als er een sterk vermoeden is van een besmetting en een snelle antigeentest negatief blijkt te zijn, wordt nog altijd een PCR-test afgenomen, voor alle zekerheid. Dat is ook het geval bij kwetsbare personen.

De snelle antigeentesten zullen volgens professor Goossens worden ingezet in ziekenhuizen, in test- en triagecentra en in huisartsenpraktijken. "Het protocol om deze testen uit te voeren is quasi klaar, we hopen dit dan ook zo snel mogelijk te kunnen opstarten", aldus Goossens.

Facon wijst er voorts nog op dat de snelle anitgeentesten bij mensen zonder symptomen veel minder betrouwbaar zijn dan PCR-tests. Ze kunnen wel gebruikt worden om op zoek te gaan naar een cluster, maar enkel bij mensen met een laagrisico. Dat kan bijvoorbeeld in bedrijven of op scholen, maar niet in een woonzorgcentrum waar de mensen veel kwetsbaarder zijn.

Professor Goossens ging verder nog in op de vraag of snelle antigeentesten gebruikt mogen worden om allerlei evenementen, zoals theater of sportwedstrijden, toe te laten. Hij noemde het een "interessante discussie", maar wees erop dat sneltesten geen overduidelijk bewijs geven dat iemand niet besmet is met het coronavirus. "Hoogstens kan gezegd worden dat de persoon op de dag van de afname van de test niet besmettelijk is als hij negatief testte. Het virus kan exponentieel toenemen bij iemand die besmet is. Vandaag kan een test negatief zijn, maar de dag nadien kan die persoon wel positief testen", verklaart hij.

Kort door de bocht betekent dat dat een PCR-test aangeeft wie besmet is, terwijl een snelle antigeentest zegt wie op moment van de afname besmettelijk is. Een negatieve snelle antigeentest betekent dus niet dat de persoon niet besmet is. "Een negatieve test mag op geen enkel moment een reden zijn om de regels te negeren, quarantaine te weigeren of vroegtijdig te stoppen", klonk het nog.

Wettelijk nog niet toegelaten

Naast de antigeentesten zijn er ook speekseltesten. "Die zijn vooral veelbelovend voor herhalingstests en repetitieve tests", klinkt het. Mensen kunnen namelijk hun eigen speeksel verzamelen waardoor geen gezondheidspersoneel en beschermingsmiddelen moeten worden ingezet. Speekseltests zouden ook meer geschikt zijn voor kinderen.

Facon benadrukt dat zelftesten op dit moment in België wettelijk nog niet toegelaten zijn. De taskforce onderzoekt op welke manier die testen op termijn een plaats zouden kunnen krijgen in de teststrategie.

Rond een aantal andere testmethoden, zoals de inzet van speurhonden en ademhalingstesten, lopen nog wetenschappelijke onderzoeken en pilootprojecten.

De taskforce zal maandelijks de teststrategie evalueren en bijsturen indien nodig, aldus Facon.