"Krachtiger dan fentanyl": Europese Unie waarschuwt voor synthetische opioïden

In 2023 zijn over heel Europa naar schatting 7.500 drugsgerelateerde overlijdens vastgesteld. Dat zegt het Drugsagentschap van de Europese Unie (EUDA) donderdag in zijn jaarverslag. Het EUDA wijst daarbij zogenaamde synthetische opioïden met de vinger, die al jaren aan een opmars bezig zijn.

Synthetische opioïden zijn chemisch samengestelde drugs met een bijzonder krachtige werking. Een bekend voorbeeld is fentanyl, de 'zombiedrug' die in de Verenigde Staten al honderdduizenden doden veroorzaakte. Sinds 2009 hebben speurders liefst 88 nieuwe synthetische opioïden ontdekt op de Europese markten. In 2024 werden zeven nieuwe samenstellingen gemeld.

Nog problematischer is dat al die zeven nieuwe vormen zogenaamde nitazenen zijn. Dat zijn synthetische drugs die soms nog krachtiger zijn dan fentanyl. Volgens het EUDA kon de meerderheid van de 7.500 drugsgerelateerde overlijdens in 2023 gelinkt worden aan opioïden in combinatie met andere substanties. In de Baltische staten, met name in Estland en Letland, had een groot deel van de overdosissen te maken met nitazenen. In dat verband wijst het EUDA nogmaals op het gevaar van 'valse' medicijnen. Dat zijn geneesmiddelen die eruit zien als producten die legaal met een voorschrift te verkrijgen zijn (bijvoorbeeld benzodiazepines), maar in werkelijkheid een andere samenstelling hebben, vaak dus met nitazenen.

Verder merkt het EUDA een enorme stijging op in de inbeslagnames van synthetische cathinonen. Het gaat om 37 ton in 2023 tegenover 27 ton in 2022 en 4,5 ton in 2021. Cathinon is de psychoactieve stof in khat, een plant waarvan de bladeren gebruikt worden om op te kauwen en zo een oppeppend effect te creëren. In 2024 werden in Europa zeven nieuwe vormen van drugs ontdekt die afgeleid waren van cathinon. Daarnaast werden in 2023 53 productiesites voor synthetische cathinonen opgerold, bijna dubbel zoveel als in 2022. De meeste daarvan bevonden zich in Polen. In België nam de douane vorig jaar meer dan 220 kilo aan khatbladeren in beslag.

Wat betreft gebruik blijft cocaïne de meest geconsumeerde drug op het Europese grondgebied. Naar schatting 2,7 miljoen jonge Europeanen van tussen de 15 en 34 jaar geven toe in 2024 cocaïne gesnoven, geïnjecteerd of (in de vorm van crack) gerookt te hebben. Voor het zevende jaar op rij werd er in 2023 bovendien een stijging gerapporteerd in het aantal in beslag genomen kilo's cocaïne. Het ging om 419 ton, 96 ton meer dan in 2022. België staat in die lijst op kop: de douane nam in 2023 een recordhoeveelheid van 124,3 ton cocaïne in beslag. Ook in Spanje en Nederland werden tientallen tonnen onderschept.

U wil op dit artikel reageren ?

Toegang tot alle functionaliteiten is gereserveerd voor professionele zorgverleners.

Indien u een professionele zorgverlener bent, dient u zich aan te melden of u gratis te registreren om volledige toegang te krijgen tot deze inhoud.
Bent u journalist of wenst u ons te informeren, schrijf ons dan op redactie@rmnet.be.